Yeni yayınlanan SUT’da birçok tıbbi cihazın geri ödeme fiyatında temel mantığı anlaşılamayan oranlarda düşüşler yapıldığı görülmekte.
1 Ekim 2014 tarihinde Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) tıbbi cihaz sektöründe deprem etkisi meydana getirdi. Birçok tıbbi cihazın geri ödeme fiyatında temel mantığı anlaşılamayan oranlarda düşüşler yapıldığı görülmekte. Firmaların panik içinde soruna bir çözüm bulunması için TÜMDEF ve SEİS’i telefonlardan arayarak santrallerin kilitlenmesine sebebiyet verdiği bilgileri geldi.
Firmalardan alınan bazı somut bilgilerde eski SUT’da beş bin TL geri ödeme kapsamında olan bir ürün yeni SUT’da beş yüz TL’ye indirilmiş durumda. Yazılım hatası yapılarak bir sıfır unutulmuş mudur? yoksa hakikaten bilerek mi indirilmiştir? Belli değil. Bu sadece somut bir örnek. Bazı somut bilgilerden anlaşıldığına göre SUT da yer alan bazı fiyatların Çin’de dahi fabrika çıkış fiyatlarının altında kaldığı şeklinde bilgiler geliyor. Sektörde genel kanat düşürülen fiyatların sıfır hatasından olmadığı, kurumun bilerek ilaçta yapılanların benzerini tıbbi cihazda uygulayarak tıbbi cihaz sektöründeki firma sayısının azaltılmasını hedeflediği şeklinde yorumlanmaktadır. SUT’da yine dikkati çeken çarpıklıklardan birisi de aynı tıbbi cihazın farklı branşlardaki fiyatlarının farklılık göstermesi. Buradan da anlaşılacağı gibi fiyatları belirleyen komisyonların farklı mantık ve kriterleri temel aldığı anlaşılıyor.
Bir vatandaş ve bir birey olarak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ülkemiz için çok önemli bir kurum olduğunun altını çizmek istiyorum. Sürdürülebilir ve yürütülebilir sosyal güvenlik hepimiz için önemli. SGK’nın bütçesinin ülke nüfusu ve hayat standartlarına göre reel şekilde yapılması ve harcamaların da aynı hassasiyette reel yapılmasının gerekliliğine inananlardanım. Bu kurum her vatandaş için gözü gibi görülüp korunması ve kollanması gerekir. Kurumunda vatandaşını, milli sermayeli bir sürü çalışanı bulunan tedarikçisi olarak sağlık sektörüne hizmet veren şirketlere de aynı hassasiyetle yaklaşması gerekir. Mevcut uygulamanın getirdiği sonuçlar kurumun tıbbi cihazların geri ödeme listelerinin oluşmasında (pozitif liste) ve fiyatlandırmaların reel ve objektif olduğunu, değerlendirmelerin bir sisteme göre yapıldığını, dolayısıyla uygulamalarında doğru olduğu söylenemez. Kurum henüz bu konuda doğru bir sistem belirleyememiştir. Mevcutta uygulanan sistem önce depremi yaratalım yıkılan yıkılır ayakta kalanları tamir eder, sağlık finansmanını bu şekilde devam ettiririz mantığı ile yapılmakta olduğu görülüyor. Kurumda temel düşünce bu değilse bile uygulamaların sonucu maalesef bunu göstermekte. SGK’da bu kararları veren değerli uzman ve yöneticilere sektör şu soruları soruyor? Geri ödeme kapsamında beş bin TL olarak yer alan bir ürün için firmalar yurt dışına siparişler vermiş, üretim planlaması yapmış, stoklar yapmış, hastaneler stok yapmış, çerçeve ihalesi yapılmış, alımlar için firmalarla sözleşmeler yapılmış, aynı cihaz yeni SUT’da beş yüz TL ye indirilmiş. Bu kadar farkın nedeni nedir? Kurum önceki SUT’da fiyat belirlerken çok büyük hatamı yapmıştır? Yoksa aynı cihazın maliyetinin düşmesinde devrim niteliğinde yeni teknolojik değişim mi olmuştur? Bunlar olmadığına göre bu durumda aradaki farktan kaynaklı hastanelerin ve firmaların zararlarını kim? Ve nasıl karşılayacak? Bu şartlarda bu durumdaki firmalar faaliyetlerini nasıl sürdürecekler? Sektörün içinde bulunduğu durumu anlamak için bu soruya verilecek cevap çok önemli. Bu soruya mantıklı cevap verebilecek bir babayiğit çıkar mı? Acaba diye soruyor sektör.
Yeni SUT uygulamasının son yıllarda nitelik bakımından düşüş gösteren sağlıktaki kaliteyi daha da aşağı seviyelere düşüreceği kesindir. Bunun yanında birçok firmanın iflasa sürükleneceği ya da çok zor günler yaşayacakları ortada. Birçok kaliteli tıbbi cihazın fiyatlardan dolayı pazardan çekilmesi sonucu hastaların mağduriyet yaşayacakları da bir gerçek. Tıbbi cihaz sektörü merdiven altı, kalitesiz cihaz üreten Uzakdoğu firmalarının Pazar paylarını arttırdığı bir ülke olmaya devam edecek. İleriki günlerde hastanelerden, hekimlerden gelecek tepkilerin medyada yer alması ile önceki yıllarda olduğu gibi SUT da bazı düzeltmeler mutlaka olacaktır. Ancak yeni SUT’un meydana getirdiği kaosun firmalarda ve sektörde kangren halini almasından dolayı firmaların iflas etmesiyle bacakları kesilmişse kesilen bacağın yerine yenisinin getirilmesi söz konusu olamayacaktır. Firmaların iflasa sürüklenerek kapanmasına, çalışanların işsiz kalmasına sebebiyet verdikten ve hastalar mağdur edildikten sonra SUT’da düzeltme yapılsa ne olur? Yapılmasa ne olur?
Mehmet Ali ÖZKAN
