Mal Alım Mevzuatında bir dizi değişiklikler yapılarak 7 Haziran 2014 tarih ve 20023 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Mal Alım Mevzuatında bir dizi değişiklikler yapılarak 07 Haziran 2014 tarih ve 20023 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Ayrıca uygulamalara yönelik olarak ortak bir mevzuat olan Kamu İhale Genel Tebliği ve İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğlerde ve başvuru formlarında değişiklikler yapılarak yine aynı tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Yine aynı tarihte Elektronik Kamu Alımları Platformunun Kullanılmasına İlişkin 1 no’lu tebliğ de yürürlükten kaldırılmıştır.
Özetle; yapılan değişiklikle tüm ihalelerde ihalenin sınır değerin altında kalan bir istekli üzerinde bırakılması halinde alınacak kesin teminat tutarı yaklaşık maliyetin % 9’u olarak belirlenmiştir. İhalenin sınır değerin üzerinde kalan bir istekli üzerinde bırakılması halinde alınacak kesin teminat tutarı ise yine sözleşme bedelinin % 6’sı olacaktır. Yine Hizmet Alımı İhalelerinde Fiyat Tekliflerinin Eşit Çıkması halinde; En düşük fiyatın birden fazla istekli tarafından teklif edilmesi durumunda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin belirlenmesinde kullanılan iş deneyim belgesinin büyüklüğü kriterinden vazgeçilmiş, isteklilerin vergi ödeme alışkanlıkları, taahhütleri altında bulunan işlere ilişkin kapasite durumu, korumalı iş yerine sahip olup olmadıkları hususu ve kurumsallaşma derecesini gösteren faaliyet süresi uzunluğu kriterleri tek başına ve sırasıyla dikkate alınarak belirleme yapılması öngörülmüştür.
Aynı ihalede eşit teklif verenlerden; kamudan aldığı ve yürütmekte olduğu taahhütleri daha az olanların, diğer isteklilere nazaran daha yüksek oranda vergi ödeyeceğini beyan edenlerin, engelli işçi çalıştırdıkları için korumalı işyeri statüsü kazananların lehine düzenlemeler içermektedir. Böylece hem kamu alımları piyasasında aktif olarak yer alan yüklenici sayısının artırılması suretiyle ihalelerde rekabetin hem de kamu alımları yoluyla elde edilebilecek sosyal faydaların maksimize edilmesini amaçlayan bir yaklaşım düzenlemelere yansıtılmıştır.
Elektronik Tebligat ve Elektronik Kamu Alımları Platformuna (EKAP) Kayıt Zorunluluğu getirilmiştir. İhale sürecine taraf olanların haklarının korunabilmesi için, idarelerce tesis edilen işlemlerin ilgililere bildirilmesi gerekmekte, halen mevcut olan tebligat yöntemlerinin kullanılmaya devam edilmesi ise kimi zaman ihale sürecinin sonuçlandırılmasında ve sözleşmeye bağlanmasında gecikmelere yol açabilmektedir. Bu durum yatırımların ve kamu hizmetinin zamanında gerçekleştirilmesi açısından sıkıntılara neden olmaktadır. Bu çerçevede, ihale sürecinde idareler tarafından ilgililere yapılan tebligatların hızlandırılması ve bu anlamda kamu alımları sürecinde zaman kaybının önlenerek süreçten beklenen faydanın elde edilebilmesi maksadıyla, tebligat işlemlerinin yapılmasında yeni bir uygulama hayata geçirilmektedir. 01.01.2015 tarihinden geçerli olmak üzere, ihale yapan idarelerce tebligat işlemleri öncelikli olarak imza karşılığı elden veya EKAP üzerinden gerçekleştirilecek, bu yöntemlerle yapılamayan tebligatlar için Kanunda belirtilen diğer yöntemlere başvurulabilecektir. Ayrıca, kamu alımları sisteminde elektronik ihale uygulamasının yaygınlaştırılması bir tercih olmaktan çıkmakta, modern ihale uygulamalarının önemli bir parçası haline gelmektedir. Elektronik ihale uygulamalarının gerçekleştirilebilmesi için ihaleye taraf olanların elektronik sistemde kayıtlı olmaları zorunluluk arz etmektedir. Bu nedenle, yine aynı tarihten geçerli olmak üzere, gerek tebligatların hızlı ve güvenli yapılabilmesinin gerekse de ihalelerin elektronik ortamda gerçekleştirilebilmesinin bir aşaması olmak üzere, ihale dokümanı alacak olanların ve isteklilerin EKAP’a kayıtlı olmaları zorunlu hale gelmektedir. İş Deneyim Belgelerinin EKAP Üzerinden Düzenlenmesi getirilmiştir. E-ihaleye geçişin önemli aşamalarından biri olan isteklilerin yeterliklerinin elektronik ortamda kayıt altına alınması kapsamında 1.9.2014 tarihinden itibaren düzenlenecek iş deneyim belgelerinin EKAP üzerinden düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Bu tarih itibarıyla mevcut iş deneyim belgelerinden, ihale sözleşme bilgileri EKAP üzerinde yer alan ihalelere ilişkin olanların 01.07.2015 tarihine kadar EKAP üzerinde kayıt altına alınarak yeniden düzenlenmeleri gerekmektedir. Yapılan bu düzenlemeler sonrasında ilanı veya duyurusu 1.7.2015 tarihinden sonra yapılacak ihalelerde, EKAP üzerinden düzenlenme zorunluluğu olduğu halde bu zorunluluğa uyulmadığı anlaşılan belgeler, ihalelerde iş deneyimini tevsik için kullanılamayacaktır.
Kurumlar Arası Ortak İhalenin önü açılmış ve yasal bir platforma oturtulmuştur. 4734 Sayılı Kanunda yapılan değişiklikle, birden fazla idarenin ortak ihtiyaçlarını, düzenleyecekleri bir protokol çerçevesinde, Kanunda yer alan ihale usullerini kullanarak ortak bir ihale ile karşılayabilmeleri imkânı getirilmiştir. Söz konusu uygulamaya ilişkin usul ve esasları içeren düzenlemelere Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilmiştir. Yeni düzenlemelerin en önemli ve sektörel anlamda isteklileri ilgilendiren maddeleri aşağıdaki şekildedir.
Kamu İhale Genel Tebliği
16.2.1.1. Başvuru veya teklif zarfı üzerinde ilgili ihaleye ilişkin İhale Kayıt Numarası (İKN) bilgisinin bulunması durumunda, bu numara üzerinden anlaşılabilecek bilgilere ayrıca başvuru veya teklif zarfı üzerinde yer verilmediği veya bunların hatalı olduğu gerekçe gösterilerek, zarfın değerlendirmeye alınmaması yönünde işlem tesis edilmeyecektir.”
18.6.1. Hukuki bir zorunluluk ya da gereklilik bulunmamasına rağmen, 4734 sayılı Kanunun 43 üncü maddesinde öngörülen oranlar dikkate alınarak hesaplanan tutarın üzerinde kesin teminat veren istekliye, 4735 sayılı Kanun kapsamında yüklenici sıfatıyla fiyat farkı veya iş artışı şeklinde ödeme yapılacak olması halinde, ek kesin teminat tutarı verilen kesin teminat tutarı dikkate alınarak belirlenir.”
27.8. 4735 sayılı Kanunun 22 nci maddesi gereğince, kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar, alındığı tarihten gelir kaydedileceği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumunca yayımlanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE) göre güncellenir, güncellenen tutar ile kesin teminat ve varsa ek kesin teminat tutarları arasındaki fark yükleniciden tahsil edilir, hak edişlerden kesinti yapılmak suretiyle teminat alınan hallerde, alıkonulan tutar gelir kaydedilir ve sözleşmenin feshedildiği tarihten sonra yapılmayan iş miktarına isabet eden teminat tutarı da aynı şekilde güncellenerek yükleniciden tahsil edilir.”
30.1.2. Tıbbi cihaz alımlarına ilişkin ihtiyaç raporları, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Ulusal Bilgi Bankasında (TİTUBB) oluşturulmuş branş ağacındaki branş kodları kullanılarak hazırlanacaktır.
30.1.5. İKN ihale onayı ile bağlantılı olup, ihale onayı değiştirildiğinde ve/veya iptal edildiğinde idarece İKN de iptal edilecektir. Aynı işle ilgili olarak yeni bir ihale onayı alındığında ise, idarece yeni bir İKN alınması gerekmektedir.
30.9.3 Aday, istekli ve istekli olabileceklere EKAP üzerinden bildirim.
EKAP üzerinden yapılacak tebligatlar; tebligatın konusu, zamanı ve içeriği gibi bilgileri de kapsayacak şekilde EKAP’ta kayıt altına alınır. EKAP üzerinden yapılan tebligatlarda bildirim tarihi tebliğ tarihi sayılır. Tebligatın aday, istekli ve istekli olabileceklere ait EKAP’ta yer alan bildirim kutusuna ulaştığı tarih, bildirim tarihi olarak kabul edilir.
EKAP üzerinden tebligat işlemleri iş günleri ve mesai saatlerine bağlı kalınmaksızın idareler tarafından her zaman gerçekleştirilebilir. Ancak tebligat işleminin iş günleri içinde ve 09.00-18.00 saatleri arasında yapılmaması durumunda; tebligatın içeriği, yapıldığı tarih ve saat bilgisi ile birlikte EKAP üzerinde kayıt altında tutulur. Bu tebligat, kayıt edildiği tarihi takip eden ilk iş günü içerisinde aday, istekli ve istekli olabileceklere ait EKAP’ta yer alan bildirim kutusuna, 09.00-18.00 saatleri arasında ulaştırılır. Sürelerin hesabında bu durum göz önünde bulundurulur.”
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir. İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler; a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,e. Stokunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır. Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ
MADDE 3 – Aynı Tebliğin 7’nci maddesinin on birinci fıkrasında yer alan “Elektronik posta yoluyla veya faks ile yapılan bildirimlerde, bildirim tarihi tebliğ tarihi sayılır. Bu şekilde yapılan bildirimlerin aynı gün idare veya Kurum tarafından teyit edilmesi zorunludur. Aksi takdirde bildirim yapılmamış sayılır. Teyit işleminin gerçekleşmiş kabul edilmesi için tebligatın iadeli taahhütlü mektupla bildirime çıkarılmış olması yeterlidir.” cümleleri yürürlükten kaldırılmış, aynı maddenin on ikinci fıkrasında yer alan “Yapılan bildirimlere ilişkin tebellüğ belgeleri ile elektronik posta yoluyla veya faks ile yapılan bildirimlerde, elektronik posta veya” ibaresi “Yapılan bildirimlere ilişkin tebellüğ belgelerinin ve faks ile yapılan bildirimlerde” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddenin on üçüncü fıkrasında yer alan “elektronik posta yoluyla yapılan bildirimlerde elektronik postanın bilgisayar çıktısı,” ibaresi yürürlükten kaldırılmıştır.
(5) İtirazen şikayet başvuruları Kuruma elden veya posta yoluyla yapılır. Kurum dışındaki idari mercilere ya da yargı mercilerine yapılan başvurular, bu merciler tarafından Kuruma gönderilmesi halinde dikkate alınır. Bu durumda itirazen şikayet başvurusunun Kurum kayıtlarına alındığı tarih, başvuru tarihi olarak kabul edilir. Posta yoluyla yapılan başvurularda, postada geçen süreler dikkate alınmaz. 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde şikayet ve itirazen şikayet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolu olarak öngörüldüğünden, bir hak kaybına uğranılmaması bakımından dava açılmadan önce şikayet ve itirazen şikayet aşamalarının tamamlanması başvuru sahipleri için önem arz etmektedir.”
