Yrd. Doç. Dr. Selda ÇELİK Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Öğretim Üyesi
Günümüz sağlık bakımı sisteminde “deneme yanılma” ya da “görme, duyma, yapma” yolu ile öğrenme yerini bilgi, beceri ve yeteneklerin kazanılmasını, klinik bakımda eleştirel düşünme ve karar vermenin geliştirilmesini sağlayan yenilikçi yaklaşımlara bırakmaktadır. Simülasyon, Türkçe kelime anlamı olarak “benzetim” gerçekte var olan bir şeyin taklit edilerek yapılmasıdır. Eğitim ve teknolojide ortaya çıkan gelişmeler bu iki alanı bir araya getirmiş, simülasyon uygulamaları ve araçlarının yaygınlaşmasına, eğitimde kullanılmasına olanak sağlamıştır. Sağlık bakımında simülasyon; “klinik bir durumu mümkün olduğu kadar gerçeğine yakın bir şekilde yansıtarak klinik uygulamada bu durum ile gerçekten karşılaşıldığında onun daha kolay anlaşılabilir ve yönetilebilir olmasını sağlayan bir yöntemdir” şeklinde tanımlanmaktadır. Hasta güvenliği ve hasta haklarının yükselen değerler içinde yer alması, öğrencilerin yetkinliğini arttırma çabaları, sağlık profesyonellerinin eğitiminde simülasyon kullanımının giderek yaygınlaşmasına olanak sağlamıştır.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi olarak hemşirelikte simülasyonun kullanımı ile gerçeğe en yakın klinik durumlar yaratılarak, öğrencinin bilgi, beceri ve tutumlarının geliştirilmesi amacıyla kurduğumuz “Simülasyon Laboratuvarı”nı Rektörümüz Prof. Dr. Cevdet Erdöl’ün katılımıyla 30.03.2017 tarihinde açmış bulunmaktayız. Gerek laboratuvar alt yapısı ve gerekse ileri teknolojiye sahip simülasyon araçları ile Türkiye’deki tek örnek olduğumuzu söyleyebiliriz.
Gerçek bir hastane ortamı gibi tasarlanan laboratuvarımızda, dahili ve cerrahi erişkin vakalar ile doğum ve pediatrik uygulamalar için olmak üzere iki hasta ünitemiz bulunmaktadır. Öğrencilerimiz, kuramsal eğitimlerinde aldıkları ve mesleki uygulamalarında karşılaşabilecekleri tüm klinik durumları gerçek bir hastane ortamı gibi dizayn edilen bu simülasyon laboratuvarında gerçeğine en yakın şekilde deneyimleyebilmektedir. Bu bağlamda; gerçek bir insanın sağlık durumunu değerlendirir gibi kan basıncı, solunum, nabız gibi hayati bulguları alabilmekte, normal ve patolojik durumları öğrenebilmektedir. Yine yaptığı bir ilaç uygulamasının etkilerini izleyebilmekte, acil durumların yönetimi konusunda da deneyim kazanabilmektedir. EKG çekimi, entübasyon, yara bakımı, kolostomi bakımı, oksijen tedavisi, aspirasyon ve daha birçok uygulama yapabilmektedirler.
Bunların dışında, öğrencilerimizin, digital, virtual ve haptik özelliği olan bilgisayar temelli beceri simülatörlerde invaziv girişimleri tekrar tekrar uygulaması, el becerilerinin gelişmesine katkı sağlamakta ve hata yapma payını en aza indirmektedir. Örneğin, ameliyat sonrası kanaması olan bir hastaya müdahale edilmesi ya da klinik eğitimleri sırasında nadiren karşılaşabilecekleri durumları deneyimlemesi bunlara örnek olarak verilebilir.
Ayrıca simülasyon eğitimleri için hazırladığımız klinik senaryoları yönetebileceğimiz ve kayıt altına alabileceğimiz ayrı bir ünitemizin yanı sıra bir de diğer öğrenci ve eğitmenlerin uygulamaları izleyebileceği ve vaka tartışmalarının yapılabileceği özel donanımlı bir bölümümüz de bulunmaktadır.
Hemşirelik eğitiminin ilk yıllarından itibaren simülasyon temelli laboratuvar eğitimlerimiz ile öğrencilerimizin klinik uygulamaya daha hazır ve kendine güvenerek başlamasını hedeflemekteyiz.
