“Türkiye’de Genel Sağlık Kapsamı: Hakkaniyetin Artırılması” başlıklı makale uluslararası akreditasyona sahip akademik dergi The Lancet’in Haziran sayısında yayınlandı.
Türkiye’de başarıyla uygulanan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın tüm süreçlerinin anlatıldığı makale Sağlık eski Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ, Imperial College’den Prof. Dr. Rıfat Atun, Medipol Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Sarbani Chakraborty, Safir Sümer, Meltem Aran, İpek Gürol, Serpil Nazlıoğlu, Şenay Özgülcü, Ülger Aydoğan, Banu Ayar ve Prof. Dr. Uğur Dilmen imzasıyla yayınlandı. Derginin İngilizce ve Türkçe baskılı nüshaları geçtiğimiz ay İstanbul da düzenlenen “Türkiye Genel Sağlık Kapsamı Bakanlar Konferansı”nda dağıtıldı.
“Uzun ince bir yoldayım”
Konferansta, “Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı- Lancet Yayını” başlıklı bir oturum da gerçekleştirildi. Oturumda The Lancet dergisindeki makale ele alındı. The Lancet Baş Editörü Dr. Richard Horton’un moderatörlüğünü yaptığı toplantıda; Prof. Dr. Rıfat Atun, Prof. Dr. Sabahattin Aydın, Harvard Sağlık Okulu’ndan Julio Frenk ile Dünya sağlık örgütü DSÖ Avrupa Bölge Yöneticisi Zsuzsanna Jakab birer konuşma yaptı. The Lancet dergisinde yayınlanan makale ile Sağlıkta Dönüşüm Programı tüm yönleriyle anlatılmış oldu. Süreç içerisinde uygulanan program birçok ülkeye model olmuştu. Makalede imzası olan Prof. Dr. Rıfat Atun, makalenin hazırlanışını anlatırken, Aşık Veysel Şatıroğlu’nun “uzun ince bir yoldayım, gidiyorum gündüz gece” dizelerini hatırlatarak, Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın uzun bir yolculuk olduğunu ifade etti.
“İnsan odaklı bir sağlık sistemi”
Eşitsizlikleri düzeltmek adına önemli işler yapıldığının altını çizen Prof. Dr. Atun şunları söyledi: “Sağlıkta dönüşüm ile eşitsizlikler ortadan kaldırıldı. Bu dönüşümü gerçekleştiren ekip birçok ülkeyi ziyaret ederek dünyadaki uygulamaları yerinde görerek işe girişti. Bu program çok güçlü bir strateji üzerine oturtulmuş bir program. Son derece dağınık olan sağlık sistemi bir araya getirildi. Doğu’ya daha fazla hizmet götürebilmek için önemli çalışmalar yapıldı. 2.5 milyon olan Yeşil Kartlı sayısı 11 milyona çıkartıldı.” 10 yıl öncesi ile bugünün Türk sağlık sistemini kıyaslayan Prof. Dr. Atun, bugün krizlere daha dayanıklı, insan odaklı bir sağlık sisteminin olduğunu anlattı. Makaleyi 10 ayda hazırladıklarını anlatan Prof. Dr. Atun, The Lancet dergisine teşekkür etti.
Güçlü liderlik
DSÖ Avrupa Bölge Yöneticisi Zsuzsanna Jakab da, “Türkiye’den çıkarmamız gereken dersler var” derken programın öneminin ne kadar büyük olduğuna işaret ediyordu adeta. Jakab, bakanın etrafında bu konuya kendini adamış bir ekibin olmasının bu işte başarıyı getirdiğini ifade etti. Türkiye’de çok güçlü bir liderlik sergilendiğini anlatan Jakab, “Gerek bakanlık bürokrasisi, gerekse de sayın Başbakan ve Cumhurbaşkanı bu politikaların arkasında durdular ve bence Türk sağlık sistemindeki reformun başarısının en önemli faktörü güçlü liderliktir” dedi.
Analiz sonuçları
Prof. Dr. Sabahattin Aydın da makalede nüfus ve sağlık araştırmaları verileri analiz edilerek hakkaniyet çıktılarının elde edilmeye çalışıldığını belirterek, 2003-2008 dönemi sonuçlarının verildiğini söyledi. Prof. Dr. Aydın, bu dönemin sonuçlarının reformların başarısını ortaya koyduğunu ancak Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın ikinci 5 yılı olan 2008-2013 döneminin de analiz edilerek sonuçlarının yayımlanmasının gerektiğini anlattı. Prof. Dr. Aydın, ulusal ve uluslararası veri kaynaklarının, bu dönemin sonuçlarını daha iyi olduğunu gösterdiğini söyledi.
“Uluslararası bir ders var”
The Lancet Baş Editörü Dr. Richard Horton da sağlıkta dönüşüm programına övgüler yağdırdı. Dr. Horton, uygulanan program ile Türkiye’nin hızlı bir şekilde ne kadar başarı kazanabileceğini gösterdiğini belirtti. Cesur bir şekilde reformların devam ettirilmesinin büyük önem taşıdığını vurgulayan Dr. Horton, The Lancet de yayınlanan “Türkiye’de Genel Sağlık Kapsamı: Hakkaniyetin Artırılması” başlıklı makalenin gerçekten çok önemli olduğuna dikkat çekti. Dr. Horton, “Makale ile ilgili uluslararası bir ders var burada” dedi. Dr. Horton sözlerini şöyle sürdürdü: “Hükümetler ve politikacılar bu konuya büyük hassasiyet vermek zorundadırlar. Doğru politikalar uygularlarsa bir başarı hikayesi meydana gelir. Türkiye 10 yıl önce tüm vatandaşların sağlık hizmetlerinden faydalanmasından hareket etti.”
Akdağ başlattı Müezzinoğlu sürdürüyor
Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın başarıya ulaşmasında önemli bir husus da AK Parti hükümetin tek başına iktidar olmasıdır. Meclisteki çoğunluğu ile birçok yasayı yürürlüğe koyan hükümet, arkasındaki halk desteğiyle halkın ayağına hizmeti götürmüştür. Sağlık alanındaki birçok sorunu kökünden çözmüştür. Recep Akdağ’ın başlattığı dönüşüm yeni Sağlık Bakanı Dr. Mehmet Müezzinoğlu tarafından devam ettirilmektedir. Programın varsa eksikleri ve hataları yeni bakan tarafından düzeltilerek güçlü bir sağlıkta dönüşüm programı sürdürülebilir bir program haline getirilmektedir. 18 yıldır sağlık muhabirliği yapan birisi olarak Sayın Recep Akdağ’a Sağlıkta Dönüşüm Programı’nı geliştirip uygulanabilirliğini başarıyla sağladığı için teşekkür ederim.
