Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları
Yönetmelik gereğince yakın zamanda yeninden düzenlenen ve yeni kadrolar ihdas edilen Sağlık Bakanlığı’nda bu defa bu kadroların görev ve yetkileri belirlendi.
7 Mart 2012 Çarşamba tarih ve 28226 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik gereğince yakın zamanda yeninden düzenlenen ve yeni kadrolar ihdas edilen Sağlık Bakanlığı’nda bu defa bu kadroların görev ve yetkileri belirlenmiştir. Yönetmeliğin dikkat çekici kısımları ve sektör için önem arz eden kısımlarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.
T.C. Sağlık Bakanlığına bağlı başkanlık ve genel müdürlük şeklinde örgütlenen kuruluşlar sırası ile; Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Türkiye İlaç ve Tıbbî Cihaz Kurumu ve Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü olarak sayılmıştır. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu’nun başlıca ve sektör için önem arz eden merkez hizmet birimleri ve görevleri şunlardır.
Hastane Hizmetleri Başkan Yardımcılığı:
1) Kuruma bağlı hastane, ağız ve diş sağlığı merkezleri ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, birleştirilmesi, ayrılması, nakledilmesi ve kapatılması işlemlerini yürütmek.
2) Kamu hastane birliklerinin kuruluş işlemlerini yürütmek, işletilmesini ve koordinasyonunu sağlamak.
3) Sağlık kuruluşlarında özel nitelikli sağlık hizmetleri ile ilgili işlemleri yürütmek.
4) Sağlık hizmet sunumunu nitelik açısından değerlendirmek.
5) Sağlık kuruluşlarında hasta hizmetleri ile sağlık otelciliği hizmetlerini düzenlemek.
6) Kamu hastanelerinin yatırımlarının takibini, donanım, ödenek ve tedarik planlamasını yapmak.
7) Hasta hakları, hasta ve çalışan güvenliğinin belirlenen standart ve düzenlemelere uygun olarak yürütülmesini ve kurumsallaşmasını sağlamak.
8) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Finans Hizmetleri Başkan Yardımcılığı:
1) Kamu hastane birliklerinin ve sağlık kuruluşlarının stoklarını izlemek, analiz etmek ve değerlendirmek.
2) Sağlık kuruluşlarının döner sermaye bütçe ve muhasebe işlemlerini düzenlemek, yürütülmesini sağlamak.
3) Sağlık kuruluşlarının tedarik yöntemleri konusunda düzenleme yapmak.
4) Sağlık kuruluşlarının gelirlerini izlemek, analiz etmek ve gelir artırıcı düzenlemeler yapmak.
5) Sağlık kuruluşlarının tıbbi cihaz ihtiyaçlarının planlamalara uygun olarak merkezi alımla karşılanması ve buna ilişkin ihale süreçleri ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.
6) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
İzleme, Ölçme ve Değerlendirme Başkan Yardımcılığı:
1) Bireysel ve yönetici performans kriterleri ve hedeflerini belirlemek ve değerlendirmek.
2) Sağlık kuruluşlarında performansa dayalı ek ödeme uygulamalarını düzenlemek, izlemek ve değerlendirmek.
3) Sağlık kuruluşlarının finansal kaynaklarının kullanımını izlemek.
4) Hizmetlerin maliyet analizi ve fiyatlandırılmasına ilişkin görüş oluşturmak ve öneride bulunmak.
5) Sağlık kuruluşlarını ve hizmet sunumunu verimlilik açısından değerlendirmek.
6) Sağlık kuruluşları ve hizmetleriyle ilgili istatistikî çalışmaları yürütmek, analiz ve değerlendirme yapmak.
7) Sağlık insan gücü planlaması, izleme ve değerlendirmesi yapmak.
8) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu başlıca merkez hizmet birimleri ve görevleri şunlardır.
a) Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Başkan Yardımcılığı:
b) Bulaşıcı Hastalık Kontrol Programları Başkan Yardımcılığı:
c) Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar, Programlar ve Kanser Başkan Yardımcılığı:
ç) Tüketici ve Çalışan Güvenliği Başkan Yardımcılığı:
1) Çalışanların sağlığının korunması ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak, ulusal sağlık politikaları geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak, işyeri hekimliği ve meslek hastalıklarına yönelik çalışmalar yapmak.
2) Biyosidal ürünlerin ve bildirim sistemine tabi ürünlerin etiket onayı ile bildirim onayının kontrol edilmesini sağlamak, biyosidal ürünleri ruhsatlandırmak.
3) İnsani tüketim amaçlı, doğal mineralli, kaplıca, havuz ve yüzme sularının denetimlerini yapmak, gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak.
4) Tüketici güvenliğine yönelik olarak Kurumun görev alanına giren ürünlerin analizlerini yapmak veya yaptırmak, referans laboratuarları oluşturmak.
5) Halk sağlığı laboratuarlarının yapısını ve organizasyonunu belirlemek, standardizasyonunu, iç ve dış kalite kontrol hizmetlerini düzenlemek.
6) Görev alanına ilişkin eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve eğitim faaliyetlerini yürütmek.
7) Aşı, antijen, anti serum, serum gibi biyolojik ürün üretmek veya üretilmesini sağlamak.
8) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun başlıca hizmet birimleri ve görevleri şunlardır.
a) İlaç, Biyolojik ve Tıbbi Ürünler Başkan Yardımcılığı:
1) İlaçlar, ilaç üretiminde kullanılan etken ve yardımcı maddeler, ulusal ve uluslararası kontrole tabi maddeler, geleneksel bitkisel tıbbî ürünler, homeopatik tıbbî ürünler ve özel amaçlı diyet gıdalar hakkında düzenleme yapmak.
2) İlaçta etkinlik, kalite ve güvenliliğin sağlanmasına yönelik ve işlemleri yürütmek.
3) Tanıtım faaliyetlerine dair düzenlemeleri yapmak.
4) Ruhsatlı olmayan veya ruhsatı bulunsa dahi piyasada bulunmayan ürünlerin üretiminin temini veya şahsi tedavi amacıyla yurtdışından getirilmesini sağlamaya yönelik hizmetler ve endikasyon dışı ilaç kullanımına ilişkin işlemleri yürütmek.
5) Klinik ilaç araştırmaları ve gözlemsel ilaç çalışmaları ile ilgili işlemleri yürütmek.
6) Ecza depoları hakkında düzenleme yapmak, ecza depolarının ruhsatlandırılması ile ilgili işlemleri yürütmek.
7) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
b) Tıbbi Cihaz ve Kozmetik Ürünler Başkan Yardımcılığı:
1) Tıbbi cihaz ve kozmetikler hakkında düzenleme yapmak, strateji ve proje geliştirmek ve yürütmek.
2) Tıbbi cihaz kullanım güvenliğine dayalı standartların belirlenmesine yönelik işlemler ile sınıflandırma, risk tanımlama gibi teknik değerlendirmeleri yapmak.
3) Tıbbi cihaz alanında hizmet gören kişi, kurum ve kuruluşları yetkilendirmek, yetkilendirme süreçlerinin takibini yapmak.
4) Tıbbi cihazların klinik araştırmalarına yönelik işlemleri yürütmek.
5) Protez, ortez, optik cihazlar ve işitme cihazları satış ve uygulama merkezlerini yetkilendirmek.
6) Tıbbi cihazlar alanında faaliyet gösterecek onaylanmış kuruluşlara ait iş ve işlemleri yürütmek.
7) Kozmetik ürünlerin ön inceleme, kayıt ve bildirim işlemlerini yürütmek ve kozmetovijilans değerlendirmesi faaliyetlerini yönetmek.
8) Tıbbi cihaz ve kozmetik ürünlerin tanıtım faaliyetlerine dair düzenlemeleri yapmak.
9) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
c) Ekonomik Araştırmalar ve Bilgi Yönetimi Başkan Yardımcılığı:
1) Avrupa Birliği müktesebatına uyuma ilişkin iş ve işlemleri yürütmek, görüş bildirmek.
2) Uluslararası standartlara uygun kalite çalışmaları yapmak, bu kapsamda kurum içi ve dışı iletişimi ve koordinasyonu sağlamak.
3) Kurumun görev alanına giren ürünlerin sağlık teknolojilerini değerlendirmek, fiyatlandırma ve mali etüt çalışmalarını yürütmek.
4) Ruhsata esas ürünlerin fiyatlarını onaylamak, fiyat takibi yapmak.
5) İlaçların akılcı kullanımını temin etmeye yönelik faaliyetleri yürütmek.
6) Bilgi sistemleri alt yapısının kurulması ve işletilmesi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek.
7) Kurumun verilerini sayısal verilere dönüştürmek ve istatistiksel çalışmalar yapmak.
8) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
ç) Analiz ve Kontrol Laboratuarları Başkan Yardımcılığı:
1) İlaç, biyolojik ürünler, tıbbi ürünler ile kozmetik ürünlerin analizlerini ve tıbbi cihaz kalite kontrol testlerini yapmak, yaptırmak.
2) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Bu başlığı geçmeden önce, yukarıda zikredilen iki görev hakkında bilgi vermek ihtiyacı duyuyorum. Bunlardan ilki “Tıbbi cihaz alanında hizmet gören kişi, kurum ve kuruluşları yetkilendirmek, yetkilendirme süreçlerinin takibini yapmak”dır. Buradan bakanlığın bir yetkilendirme ve sertifikasyon programına yöneleceğini, yine bakanlık tarafından belirlenen belli kriterler doğrultusunda tıbbi cihaz firmalarını yetkilendireceğini anlıyoruz. Ancak bu süreçte sivil toplum kuruluşları ve sendikalardan nasıl bir destek alacağı veya alıp almayacağı açık değildir. Bu süreçte sektörü katkısın alınması büyük önem arz etmektedir. Bu sertifikasyon veya yetkilendirme programına sektörün ihtiyacı vardır. Ancak bu sürecin STK’lar ile koordineli ve düşük maliyet ile gerçekleştirilmesi en büyük temennimizdir.
Bir diğer husus ise “Tıbbi cihazların klinik araştırmalarına yönelik işlemleri yürütmek” Ve “Kurumun görev alanına giren ürünlerin sağlık teknolojilerini değerlendirmek, fiyatlandırma ve mali etüt çalışmalarını yürütmek”tir. Bu madde Ülkemiz için etkin bir HTA anlamına gelmektedir. Bu sürecin hızlandırılması ve sektör temsilcilerinin görüşünün alınması çok büyük önem arz etmektedir. Bu faaliyetin etkin olarak çalışması, sıkı bir çalışma, bu işe emek ve mesai verecek kişilerin varlığı, dünya çapında etkili bir çalışmaya başlığıdır. Yerli malı teknolojilere öncelik tanınması ve desteklenmesi ise bu süreçte en büyük temennimizdir. Yerli üretimin küçümsenmemesi, desteklenmesi, sübvanse edilmesi, savunma sanayi benzeri bir OFF-SET uygulamasına yer verilmesi sektörde dışa bağımlılığı azaltacaktır.
Kurumların merkez teşkilatlarının en önemli ortak hizmet birimleri ve görevleri ise aşağıdaki şekilde sıralanmıştır;
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı:
1) 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve malî hizmetler birimlerine verilen görevleri yapmak.
2) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Denetim Hizmetleri Daire Başkanlığı:
1) Denetime ilişkin yöntem ve teknikleri geliştirmek, denetim alanındaki standart ve ilkelerin oluşturulmasını sağlamak, denetim rehberleri hazırlamak, denetimlerin etkinliğini ve verimliliğini artırıcı tedbirler almak.
2) Performans denetimi yapmak.
3) Kurum personelinin iş ve işlemleri hakkında Başkanın emri veya onayı üzerine denetim, inceleme ve soruşturma yapmak.
4) Kurum Başkanı tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
Ayrıca Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Denetim Hizmetleri Daire Başkanlığı, ilaç ve kozmetik ürünlerin üretim yerlerinin ve ecza depolarının denetim hizmetleri ile ilaç, tıbbi cihaz ve kozmetik ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerini ve tüketici şikâyetlerine yönelik iş ve işlemleri yürütür.
Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün en önemli merkez hizmet birimleri ve görevleri şunlardır;
Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı:
Bu başkanlığın görevlerinin başlıcaları; 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ve diğer mevzuatla strateji geliştirme ve malî hizmetler birimlerine verilen görevleri yapmak, Gelirler ve para cezalarının tahakkuk ve tahsil işlemlerini gerçekleştirmek, Malî kaynakların geliştirilmesini ve etkili ve verimli kullanılmasını sağlamak, gerekli tedbirleri almak, bu konuda araştırmalar yapmak, yaptırmak olarak sayılmıştır. Burada Hudut ve Sahillerin bugüne kadar yapa geldiği toplu cihaz alımlarının yapabileceğine ilişkin bir ibareye rastlanmamıştır. Çok ciddi bir mali birikimi olan bu kurumun, yine merkezi olarak bir takım tıbbi Cihazları toplu olarak almaya devam edeceğini düşünüyorum. Son olarak Yönetmelikte; “Kamu hastane birlikleri kuruluncaya kadar, Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumunun taşradaki yönetim görevini Bakanlık il sağlık müdürlükleri yerine getirir” denmektedir. Bu durum şimdiden uygulanmaya konulmuş ve hastane birlikleri fiilen kurulmaya başlanmış, bu aşamada çok ama çok önemli hale gelen il sağlık müdürlükleri gibi kritik noktalara atamalar gerçekleştirilmiştir. Bu aşamadan sonra da il sağlık müdürlerinin, bulundukları bölgede taşra teşkilatının en üst amiri olarak görev yapmaya devam edeceklerini söylemek pek de yanlış olmayacaktır.
Av. Muhittin Ertuğrul ERTÜRK
SEİS Hukuk Danışmanı
