Tıp fakültelerine ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarına ilişkin borçlarının ödenmesi amacıyla aktarma yapılabileceği düzenlendi.
İşverenler, taşeron firmalara (alt işverenlere) iş vermeleri halinde, işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri taşeron firmaların hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü tutulmuş ve maaş ödenmesi garanti altına alınmıştır. Taşeron firma değişse bile işçi aynı işyerinde çalışmaya devam ediyorsa, izin süreleri, işçilerin daha önceki çalışmaları dikkate alınarak hesaplanacaktır. Asıl işveren izinlerin kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmekle yükümlü kılınmıştır. Kamu kurumlarında taşeron olarak çalışan işçilerin çalıştıkları süre, firmanın değişmesinden bağımsız olarak kıdem tazminatında dikkate alınacak ve kamu kurumu tarafından işçiye ödenecektir. Aynı taşeron firma tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı kamu kurum veya kuruluşlarında çalıştırılmış olan işçilerin kıdem tazminatında farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınacak ve kıdem tazminatı çalıştırıldığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenecektir. Aynı taşeron firma tarafından 4734 sayılı Kanun kapsamında bulunan idarelere ait işyerleri dışında bir işyerinde çalıştırılmaya devam olunan ve bu şekilde çalıştırıldığı sırada iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona eren işçinin kıdem tazminatı, işçinin yazılı talebiyle kıdem tazminatının söz konusu kamu kurum veya kuruluşlarına ait işyerlerinde geçen süreye ilişkin kısmı, kamu kurum veya kuruluşuna ait çalıştığı son işyerindeki ücretinin yılları itibarıyla asgari ücret artış oranları dikkate alınarak güncellenmiş miktarı üzerinden hesaplanarak çalıştığı son kamu kurum veya kuruluşu tarafından ödenecektir. İlgilinin farklı kamu kurumlarındaki çalışma sürelerini kapsayan kıdem tazminatının son çalıştığı kamu kurumu tarafından ödenmesi halinde, ödemeyi yapan kamu kurumunun ilgili sürelere ilişkin miktarları ilgili kamu kurumundan tahsil etme hakkı saklıdır. Kamu kurumları açısından taşeron çalıştırılabilecek yardımcı hizmetlerin hangileri olduğu yargı kararları da dikkate alınarak işçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecektir. Ancak, belediyeler kendi özel kanunları ve diğer kanunlarda yer alan özel hükümler doğrultusunda da hizmet alımı yapabilecektir. Taşeron işçiler görevlendirildikleri hizmetler dışında başka görevlerde çalıştırılamayacaktır. Aksi durumlarda idari para cezaları verilecektir. Kamuda süreklilik arz eden işlerin ihalesinin üç yıllık bir süre için yapılacağı düzenlenmektedir. Böylece, taşeron işçilerinin bir yıldan düşük ihaleler nedeniyle İş Kanunundan doğan hak kayıpları önlenmektedir.
Memurlara yönelik düzenlemeler
Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca belirlenen aile sağlığı merkezlerinde, aile hekimlerine, aile sağlığı elemanlarına, gerektiğinde Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları personeline çalışma saatleri dışında nöbet görevi verilebilecektir. Aile sağlığı merkezleri ve toplum sağlığı merkezlerinde nöbet uygulamasına geçilmesi nedeniyle buralarda çalışan sağlık personeli için bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için nöbet ücreti ödenecektir.
Çalışma hayatına yönelik diğer düzenlemeler
Toplu sözleşme yetkisine sahip olmak adına Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 41 inci ve 43 üncü maddesinde yer alan “kurulu bulunduğu işkolunda en az yüzde üç üyeye sahip olma” şartı “yüzde bir”e indirilmiştir. Ancak Ekonomik ve Sosyal Konsey üyesi işçi konfederasyonlarına üye olmayan işçi sendikaları için bu oran yüzde üç olarak uygulanacaktır. Çalışanların sağlık raporlarını çalışan sayısına bakılmaksızın hizmet alınan veya görevlendirilen işyeri hekiminden alabilmesi ve 10’dan az çalışan bulunan ve az tehlikeli işyerleri çalışanlarının sağlık raporlarını kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilmesine imkân tanınmıştır. 10’dan az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, işverenlerin veya vekillerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin üstlenilmesine ilişkin eğitimlerine ilişkin hususlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenecektir. İşsiz kaldığı dönemde işsizlik ödeneğinden yararlanıp, işe iade davası sonucunda da tekrar ücretleri ve primleri ödenenlerin, söz konusu ödemeler düşülerek kalan tutarda işsizlik ödeneğinden yararlanabilmesi ve mükerrer ödeme yapılmaması amacıyla düzenleme yapılmıştır.
Diğer düzenlemeler
Gerçekte fiili çalışması olmayanların (genellikle emekli doktorların) diplomaları kullanılarak SGK’ya bildirilen faturaların ödenmesinde yaşanan sorunlar nedeniyle, SGK’ya bildirimi yapılmayan sağlık personeli üzerinden yapılan faturalandırmalar karşılanmayacaktır. Hâlihazırda gaziler ihtiyaç duydukları ortez ve protezleri herhangi bir fiyat kısıtlaması olmadan (bedelini daha sonra SGK’dan almak üzere, kendilerince ödenmek suretiyle) temin ettiklerinden bu durum ilgili firmalarca suiistimal edilmektedir. Bu nedenle gazilere ek bir yük getirmeden, firmalarla sözleşme yapılarak firmaların ancak belli fiyatlar üzerinden ortez ve protezleri satabilmesi sağlanacaktır. SGK ile uyuşmazlıklarda (alacak ve faiz davaları, Genel Sağlık Sigortası ile ilgili davalar, özel hukuk davaları gibi) Kuruma müracaat yapılmadan dava açılamayacağı düzenlenmiştir. Hizmet tespit davalarına davalı olarak değil, müdahil sıfatıyla katılarak dava masrafları açısından kamu yükü azaltılacaktır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na yönelik düzenlemeler
SGK’nın prim ve prime ilişkin alacaklarının karşılığında alınan gayrimenkullerin SGK’ya devir ve tesliminde, SGK tarafından satışında KDV istisnası getirilmiştir. Kurumun gelirleri arasına, Kurumun ödeme kapsamındaki listelere girmek veya bu listelerde kalmak veya değişiklik yapmak için yapılan başvurulardan ve sözleşmelerden elde edilen gelirler ile eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden elde edilen gelirler eklenmiştir. SGK’nın ödeme kapsamındaki sağlık hizmetleri ve/veya ürünleri listesine girmek, bu listelerde kalmak veya listelerde değişiklik yapmak için başvuruda bulunan ya da SGK ile sözleşme yapmak için başvuran gerçek veya tüzel kişilerden ücret alınmasını ve söz konusu gelirin Kurum gelirleri içinde gösterilmesi konusunda düzenleme yapılmıştır.
MADDE 49 – 5510 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinin onuncu fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye on birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Ancak, 72 nci maddede belirtilen usullere göre bedelleri karşılanacak olan bu kapsamdaki ürünler, garanti süresi kapsamında veya aynı amaca yönelik ürün talepleri Kurum tarafından yayınlanan ürün listelerinden, yine Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara göre karşılanır. Kurum, fatura denetimi konusunda kriterler koymaya, alternatif geri ödeme modelleri oluşturmaya ve bu konularda tespitler ve denetimler yapmaya ve/veya yaptırmaya, buna bağlı olarak hizmet alımı yapmaya yetkilidir. Kurum, gerçek veya tüzel kişilerden; ödeme kapsamındaki sağlık hizmetleri ve/veya ürün listelerine girmek için yapılan başvurulardan asgari ücretin yirmi katını geçmemek üzere başvuru ücreti, ilaç hariç olmak üzere diğer tıbbi malzeme ve ürünlerden listelerde kalmak için asgari ücretin üç katını geçmemek üzere yıllık aidat, fiyat düşüş talepleri hariç olmak üzere listelerdeki değişiklik taleplerinden her bir işlem için asgari ücret tutarını geçmemek üzere işlem ücreti, kamu kurumu niteliğinde tüzel kişiliği haiz meslek kuruluşları ile yapılan protokollere dayalı sözleşmeler hariç olmak üzere sözleşme imzalamak için asgari ücretin on katını geçmemek üzere sözleşme ücreti alabilir, bu ücretleri imal ve ithal ürün gruplarına göre farklılaştırabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir.”
SGK bünyesinde oluşturulan bilimsel komisyonlarda sağlık hizmetleri, ilaç ve tıbbi malzeme konularında yapılan düzenlemelerin teknik çalışmalarına katılan uzman kişilere ücret verilerek katılımın teşvik edilmesi amaçlanmıştır.”
SGK’da özel bilgi ve ihtisas gerektiren projelerde personel istihdamı için, en fazla üç yıl süreli ve sayısı 20’yi geçmeyen sözleşmeli uzmanlar çalıştırılabilecektir. SGK’nın alacağının tahsilinin riske gireceğinin öngörülmesi halinde, ilgili sağlık hizmeti sunucularının Kurum nezdindeki alacaklarının ödemesinin 6 aya kadar durdurulabileceği düzenlenmiştir. Ayrıca, nitelikli dolandırıcılık suçu işleyerek Kurum zararına sebep olan kişiler ve sağlık hizmet sunucuları ile sözleşme yapılmayacak ve bu suçu işleyen hekimlerden gelen muayene ve işlemlere ilişkin faturalar ödenmeyecektir (en az 3 yıl süreyle).
Vergi vb. borçların yapılandırması
Yapılandırmadan yararlanmak için Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgisine göre vergi dairesi veya belediyeye başvurulması gerekmektedir. Ayrıca; ilk taksitin Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan başlamak üzere, ikişer aylık dönemler halinde en fazla on sekiz eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. Bir yılda ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yapılandırma hakkı kaybedilecektir. Taksitler kredi kartıyla da ödenebilecektir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında, 30.04.2014 tarihinden önceki dönemler, Beyana dayanan vergilerde 30.04.2014 tarihine kadar verilmesi gereken beyannameler,2014 yılına ilişkin 30.04.2014 tarihinden önce tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi gibi vergi alacakları,30.4.2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen askerlik, köprü ve otoyoldan kaçak geçiş, seçim, karayolu taşıma, trafik ve nüfus para cezaları, Vadesi 30.04.2014 tarihinden önce olan emlak vergisi ile çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları ve emlak vergisi üzerinden hesaplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ile buna bağlı gecikme zammı, Büyükşehir Belediyeleri Su ve Kanalizasyon İdarelerinin vadesi 30.04.2014 tarihinden önce olan su ve atık su bedeli alacakları, RTÜK tarafından verilen idari para cezaları, Yukarıdaki hususlar dışında kalan ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun kapsamında vergi dairesince takip edilen ve vadesi 30/4/2014 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu halde bu Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan amme alacakları girmektedir.
GSS ve SGK prim borçlarının yapılandırılması
Sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası,2014 Nisan ve önceki aylara ilişkin sosyal güvenlik destek primi (aylıklardan kesilenler dâhil), Emekli olup kamu idarelerinde çalışmaları nedeniyle kesilmesi gerekirken yapılan yersiz ödemeler, SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, 31/5/2014 ve öncesinde işlenen fiillere ilişkin olup bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla oluşan idari para cezası borçları, Genel Sağlık Sigortası primi, Özel nitelikli inşaatlar ile ihale konusu işlerden kaynaklanan asgari işçilik fark primleri, borçları ile bunlara bağlı gecikme cezası, gecikme zammı ve kanuni faiz borçları yapılandırma kanunu kapsamına alınmıştır. Gelir testine girmeyenlere 6 ay süre verilmesi ve gelir testi yaptırmasının sağlanması, gelir testi sonucu tespit edilecek gelir seviyesine göre belirlenecek genel sağlık sigortası primlerinin faizsiz yapılandırılması (gelir testi sonucu asgari ücretin üçte birinden az çıkanların prim borçlarının silinmesi) sağlanacaktır.
Diğer düzenlemeler
Tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi döner sermaye birimlerinin bütçesine ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarına ilişkin borçlarının ödenmesi amacıyla aktarma yapılabileceği düzenlenmiştir. Kanunlarda verilen Ar-Ge indirimi, gelir vergisi stopajı desteği ve damga vergisi istisnası 2023 yılına kadar devam edecektir. Şirketler tarafından ticari vekillik görevi verilen kişilerin yürüttüğü işlemlerin yetki kapsamında olup olmadığının üçüncü kişilerce bilinmesi ve yetkisiz temsil nedeniyle yaşanan mağduriyetlerin önlenmesi amacıyla; Temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyeleri ile şirkete istihdam ilişkisi ile bağlı olanlar, yetki ve sorumluluklarının, yaptıkları pozisyonlara ilişkin görev tanımlarının Türk Ticaret Kanununun 367’nci maddesi uyarınca hazırlanacak iç yönergede açıkça belirtilmek şartıyla, ticaret siciline tescil ve ilan edilebilecektir. Söz konusu ticari vekil veya tacir yardımcılarının şirkete vereceği zarardan Yönetim Kurulu müteselsil sorumlu tutulmuştur. Bu düzenlemelerin limited şirketler için de uygulanabilmesi düzenlenmiştir. Münfesih durumda bulunan ticaret şirketlerinin kolaylaştırılmış usulle tasfiyesine ve ticaret sicili kayıtlarının silinmesine imkân tanıyan düzenlemenin 1/7/2014 tarihinde sona erecek olan süresi bir yıl daha (1/7/2015 tarihine kadar) uzatılmıştır. Ayrıca yapılması gereken sermaye artırımlarını yapmamış olan Şirketlerin asgari sermaye şartını bu kanunun yayımlandığı tarihten itibaren üç ay içinde yapmaları halinde haklarında fesih işlemi uygulanmayacaktır.
Av. Muhittin Ertuğrul ERTÜRK
