Türk bilim insanlarından Alzheimer’ın erken teşhisi için önemli adım

Boğaziçi Üniversitesi liderliğinde, İstanbul ve Koç Üniversitesi öğretim üyelerinden oluşan ekip, Alzheimer hastalığının erken teşhisi için çok önemli verilerin elde edileceği ‘Beyin Ağları Modellemesi Projesi’ başlattı.

Proje ile nörodejeneratif hastalıkların oluşumu, ilerlemesi ve etkilerine dair sorulara cevap verebilecek yeni kapsamlı veri analizi yöntemleri geliştirilmesi amaçlanıyor. TÜBİTAK destekli projede disiplinler-arası yaklaşımla farklı uzmanlık alanlarındanisimler yer alırken projenin liderliğini Boğaziçi Üniversitesi üstlendi. Boğaziçi Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Burak Acar, mühendislik, fizik, matematik, nöroloji gibifarklı disiplinlerden uzmanların yer aldığı projede Alzheimer odaklı olmaküzere nörolojik hastalıkların nasıl oluştuğuna ve hastada nasıl ilerlediğine dairönemli bulgulara erişilmesini amaçladıklarını söyledi.

Doçent Dr. Burak Acar projeyi şöyle anlattı: “Çok merkezli, inter-disipliner bir proje yürütüyoruz. Projenin tıp ayağınıİstanbul Üniversitesi, İstanbul (Çapa) Tıp Fakültesi nöroloji anabilim dalındanbölüm başkanı Hakan Gürvit, Aslı Demirtaş Tatlıdede, Başar Bilgiç ve fizyolojianabilim dalından Tamer Demiralp oluşturuyor. Proje kapsamında 100 hastayaklinik testler uygulanıyor ve bu testler raporlanıyor. Nöroloji uzmanları bizimekibimize Alzheimer’ı tıbbi açıdan anlatırken biz de onlardan aldığımız bilgiyimühendislik diline çevirerek açık olan sorulara nasıl bir yöntemle cevapverebileceğimizi araştırıyoruz. Proje grubunda yer alan matematikçi vefizikçiler ise alınan verilerin istatiksel analizi üzerinde çalışıyorlar. Bukapsamda farklı grupların multi-modal beyin ağları arasındaki istatistikselolarak anlamlı farklılıkların nerede olduğunu; bu farkların hastalığın farklıevrelerindeki gelişimini; ağ özelliklerine dayalı yeni biyo-işaretleyici tanımlamalarını araştırıyoruz.”

Proje kapsamında altı aylık ve üç yıllık kapsamlı bireryol haritası belirlediklerini ifade eden Acar, ilk etapta mevcut verininanalizini yapacaklarını; ardından aynı hastaları yeniden incelemeyiplanladıklarını belirtti. Acar uzun vadede hedeflerini ise şöyle özetledi: “Ağ modellerinin oluşturulmasına yeniöneriler getirip farklı şekillerde ağ modelleri oluşturup bunları istatistikselolarak analiz etmek istiyoruz, gruplar arasındaki ayrımı, hastalığın seyrinidaha iyi gösterebilir miyiz diye bakmak istiyoruz. Daha sonra da tekrar aynıhastaları inceleyebilirsek, bu analizleri üç -dört yıl tekrarlayabilirsek dahaenteresan sonuçlar da çıkabilir. Elde edeceğimiz büyük veriyle araştırma grubuolarak uluslararası projelerde aranan bir partner olacağımızı düşünüyoruz.”