Organ nakli olan kişinin psikolojisi de düzeliyor

Diyaliz ve organ bekleme sürecinde pek çok problemle boğuşan hastalar, nakil sonrasındaözellikle ilk aylarda korku, stres,suçluluk, üzüntü gibi psikolojik sorunlar yaşayabiliyor.

Kişinin bu olumsuzluklara odaklanmak yerinekendine daha çok zaman ayırarak keyif aldığı şeyleri yapmasını tavsiye eden Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi PsikoloğuYekta Korkmaz, “Ruh iyi olmadan beden de iyileşmez” diyor. Psikolog Korkmaz,hastaların özellikle bir yılın sonunda diyalizdönemine kıyasla fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da olumlu gelişmeleryaşadığını vurguluyor.

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de organbekleyen hasta sayısı artmaya devam ediyor. En sık rastlanan organ yetmezliğivakalarını ise böbrek yetmezliği oluşturuyor ve binlerce hasta umutla böbreknakli olmayı bekliyor. Gerek diyaliz ve organ bekleme sürecinde gerekse organnakli sonrasında bu hastalar birçok psikolojik sorun yaşıyor. Ülkemizde her yaşgrubunda ciddi binlerce hastanın diyalize bağlı hayatını sürdürmeye çalıştığınıhatırlatan Medical Park Göztepe HastaneKompleksi Psikoloğu Yekta Korkmaz, “Haftada birkaç kezmakineye bağlı şekilde yapılan diyaliz tedavisi öncesi ve sonrasında hasta, hemfiziksel hem ruhsal olarak olumsuz etkileniyor. Diyaliz sürecinde çoğu hastanıngündelik yaşamı ve iş hayatında sorunlar oluşurken, okullarına ara vermekzorunda kalan hastalar da bulunuyor. Böbrek yetmezliğinin yarattığı yorgunluk,halsizlik, kısıtlı ilgi alanları, kısıtlı beslenme gibi etkenler diyalizsürecinde de devam ediyor. Bu durum hastaların depresif duygulanım ve kaygıdüzeylerinde artışa neden oluyor” diyor.

Korku ve mutluluk bir arada

Psikolog Yekta Korkmaz, böbrek naklinin yalnızca böbreğin görevini düzeltme değil, aynı zamanda nakilyapılan hastalarda yaşam kalitesini de artırma amacı taşıdığının da altınıçiziyor. Nakil sürecine giren hastaların hazırlık aşamasında stres, kaygı,heyecan; ameliyat sonrasında ise yaklaşık ilk 3 ay heyecan, korku, mutlulukgibi birçok duygunun iç içe olduğu bir dönemden geçtiğini anlatan Korkmaz,şöyle devam ediyor: “Bazı hastalarda böbrek naklini takip eden ilk aylar yoğunilaç tedavisi, uyum süreci gibi nedenlerle sıkıntılı geçse de, özellikle bir yılınsonunda diyaliz dönemine göre fiziksel olduğu kadar psikolojik olarak da olumlugelişmeler yaşanıyor. Hasta gücünü ve sağlığını yeniden kazanırken yaşamkalitesi de artıyor. Kişiler artık bağımsız yaşamanın zevkine vardıkları içinhem kendileri hem de aileleri daha mutlu hissediyor. Ancak bu süreçte hastanıntakibi ve tedaviye uyumu da büyük önem taşıyor.”

Olumsuzlukları aşmak için değişim şart

Tedavide hastanın kendini ruhsal olarak iyi hissetmesininde büyük rol oynadığına dikkat çeken PsikologYekta Korkmaz, kronik rahatsızlıkları olan kişilerde depresyonve panik atak gibi rahatsızlıkların çok sık görülebildiğini söylüyor. “Nakilsüreciyle beraber zaman içinde bu olumsuzlardan da kurtulmak için kişinin de hayatındadeğişiklikler yapması gerekiyor” diyen Korkmaz, özellikle böbrek hastalığıylaberaber şeker, tansiyon gibi başka rahatsızlıkları da olan hastalarda bu durumundaha büyük önem arz ettiğini söylüyor.Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikoloğu Yekta Korkmaz, 3-9 Kasım OrganBağışı Haftası dolayısıyla, organ nakli bekleyen ve bu operasyonu yaşayanhastalara şu tavsiyelerde bulundu:

Yardım almaktan çekinmeyin

“Organ nakli kolay bir süreç değildir. Vücudunböbreğe alışması, uyum sağlaması, dengelerin düzelmesi için zaman gerekir.Nakil sonrası yaklaşık 1-3 ay içinde kronik böbrek yetmezliğinin yarattığıbirçok sorun ortadan kalkmış olacak. Kendinizi daha sağlıklı hissedeceksiniz.Bu dönemde iniş çıkışların yaşanması normaldir, kendinizi buna hazırlamanızkorkularınızı da azaltacaktır. Nakil sonrası özellikle ilk aylarda korku,stres, suçluluk, üzüntü, uyku düzeninde bozulma gibi farklılıklar görülebilir.Bu olumsuzluklara odaklanmayın! Çünkü kronik böbrek hastalığı, vücudu hemruhsal hem de fiziksel olarak etkileyen bir hastalıktır. Nakil sonrasıkendinize daha çok zaman ayırarak, kendinize iyi gelen şeyler yapmaya çalışın. Hemruhsal hem de fiziksel değişimlerin olduğu bu dönemde takıldığınız ne varsamutlaka doktorunuzla paylaşın. Ruhsal olarak kendiniz mutsuz, kaygılıhissettiğinizde ve bu durumla baş edemediğinizde mutlaka yardım alın. Unutmayın,ruh iyi olmadan beden iyileşmez.

Hastalar bazen kendilerini iyi hissettikleri içinbazen de yan etkilerden dolayı ilaç kullanımını ihmal edebiliyor. Ancak ilaçkullanımı ve kontroller bu tedavinin en temel kuralıdır. İlaçlarla ilgili yaşadığınızsıkıntıları mutlaka doktorunuzla paylaşıp onun yönlendirmelerine göre hareketedin. Tedaviniz ne kadar eksiksiz ve düzenli olursa, doğacak sorunların da oderece azalır.

Egzersiz ve spor yapın

Böbrek nakli olmuş hastaların iş ve egzersiz yapabilme gücühemodiyaliz ve periton diyalizi hastalarından daha iyidir ve normal insanlarayakındır. Daha sağlıklı bir bedene sahip olmak ve ilaçların yaratacağı yanetkileri en aza indirgemek için spor yapabilirsiniz. Ancak egzersize başlamakiçin böbrek naklinden sonra en az 6 hafta beklemelisiniz. Aerobik, bisiklet,yürüyüş, temiz bir denizde yüzmek sizin için en güvenilir egzersizler olacaktır.Egzersiz programınızı oluştururken mutlaka doktorunuza danışmayı da unutmayın.”

Esra Mutlu: “Korkulacak bir olay değilmiş”

“Böbrek hastası olduğumu öğrendiğim zaman, ‘ne olacak’ diye çok endişelenmiştim. 2 aydiyalize girdim. Bu süreçte çok yıprandım. Doktorum nakil olmam gerektiğini söylediğinde açıkçası korkmuştum amaöte yandan da artık diyalize girmek açıkçası korkmuştum ama bir yandan da diyalize girmek istemiyordum.Fakat ablam sayesinde bu zorlu süreci atlattım. Hiç tereddüt etmeden banaböbreğini verdi. Ve gördüm ki nakil olmak o kadar da korkulacak bir olaydeğilmiş. Nakil olduktan sonra eski hayatıma döndüm ve çok mutluyum.”