Cebimizdeki bağımlılık: İnternet
Günümüzde özellikle ergenlik çağında daha sık görülen internet bağımlılığı; sosyalizolasyon, toplumdan uzaklaşma, depresyon, anksiyete bozuklukları, obezite gibi birçok sorunu da beraberinde getiriyor.
İnternetin bağımlılığa dönüşmemesi için ebeveynlere büyük görev düşüyor. Ebeveynlerin çocuklarınıninternet kullanımlarını yasaklama yerine çocuklarına internet kullanımında içerik ve zaman sınırlamaları getirebileceklerini hatırlatan Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Murat Altın, bağımlılık seviyesine ulaşan durumlarda ise ilaç ve psikoterapi tekniklerinin yararlı olabileceğinin altını çiziyor.
Artık internet evden veya internet kafelerden bilgisayar yardımıyla girilen bir mecra olmaktan çıkıp akıllı telefonlar ve diğer mobil cihazlarla birlikte bir sosyal yaşam alanı haline dönüştü. Bu sayede insanlar her türlü bilgiye daha kolay, rahat ve ucuz olarak ulaşmaya başladı. Gündelik alanda çok fazla zaman ve emek kaybına yol açan birçok bürokratik işlem internet üzerinden yapılmayabaşlanması da insanların hayat kalitesini arttırdı. Diğer bir yandan sosyal medyanın hızlı gelişimiyle birlikte insanlar arasındaki iletişim için kritikbir araç oldu. Artık okulda, evde, toplu taşımada Türkiye’nin hatta dünyanın herköşesinden insanların neler yaptığını öğrenir hale geldik. Bunun sonucu olarakda sosyal medya giderek mahalle, komşuluk, akrabalık gibi sosyal iletişimlerinkurulup, dostlukların ve sohbetlerin yapıldığı ortamların yerine geçmeyibaşladı. Dostlarımızı, arkadaşlarımızı, akrabalarımızı belki günde birçok kez”like” ederken, yüz yüze görüşmemeye başladık. Yaşanan bu değişimin bir sonucuolarak ortaya çıkan internet bağımlılığı sorununu Medical Park Gaziosmanpaşa Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Murat Altın anlattı.
“İnternet bağımlılığı kişinin internet kullanmaya karşı gelen isteği durduramaması,internet aşırı kullanımına bağlı hem psikolojik hem de fiziksel sorunlaryaşaması ve bu durumun bir sonucu olarak sosyal, mesleki veya akademikişlevselliğinin azalması tanımlanabilir. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)verilerine göre, Türkiye’de hane halkının yarısı internete erişebiliyor. En sıkinternet kullanımı 16-24 yaş grubundaki kişilerde olmasına karşın 6 yaşından itibaren internet kullanımının başladığı görülüyor. Ülkemizde özellikleüniversite öğrencilerinde yapılan çalışmalar, ergenlerin yaklaşık yüzde 10’ununinternet kullanımına bağlı psikolojik sorunlar yaşadığını ortaya koyuyor. Kişilerinyaş ve internet kullanım alanlarındaki farklıklara göre değişik bağımlılık tipleri görülebiliyor. Özellikle erişkinlerde internet üzerinden kumarbağımlılığı daha sık olarak karşımıza çıkarken; ergenlerde sosyal medyabağımlılığı, çocuklarda ise internet üzerinden oynanan oyunlara bağlı sorunlarıdaha sık ortaya çıkıyor..
Bağımlı kişi toplumdan uzaklaşır
İnternetbağımlısı olan kişilerde internete bağlanılan sürenin artmasıyla birliktegünlük yaptıkları rutin işler için ayırdıkları zamanı azalmaya başlar. İnternetbağımlılığında görülen bu kötü zaman kullanımı mesleki ve akademik başarıdabozulmaya neden olabilir. Örneğin bir öğrenci yapması gereken ödevleri, çözmesigereken testleri aksatmaya ve hatta yapmamaya başlar. Bunun sonucu olarakokulda sorunlar ortaya çıkabilir ve öğrenci okuldan giderek uzaklaşabilir.İnternet kullanımının artmasıyla birlikte kişilerin sosyal iletişimlerindezayıflama ve buna bağlı olarak sosyal izolasyon, toplumdan uzaklaşma da başlar.Ayrıca yapılan klinik çalışmalar, internet bağımlığının kişilerde depresyon,anksiyete bozuklukları, fiziksel aktivitenin azalmasına bağlı obezite gibi birçoksağlık sorununa neden olduğunu ortaya koyuyor.
Günlükhayatta ev, mahalle, okul gibi yeni bir sosyal ortam olan sosyal medyadapaylaşılan bir resmin daha çok kişi tarafından beğenilmesinin yaşattığı hazduygusu, internet üzerinden oynanan bir oyunda daha yüksek seviyelere ulaşmanındiğer arkadaşlar tarafından takdir edilmesi, çocuk ve ergen için sosyal birbaşarıdır. Bu durum zaman zaman anne-babalar tarafından çok önemsenmeyebilir.Ancak unutulmamalıdır ki, yeni alınan arabanın diğer iş arkadaşları üzerindeyarattığı etki, yeni saç renginin diğer insanlar tarafından fark edilipbeğenilmesi yetişkinler için nasıl önem taşıyorsa sosyal beğenilme de gençlerve çocuklar için önemlidir.
Kaygılarınızı paylaşın
Anneve babalar internetteki tehlikeler konusunda haklı kaygılara sahip olabilir. Bununla beraber, bu derece yaygın kullanılan bir sosyal ortamdan çocuğu özellikle de bir ergeni soyutlamak günümüzün sosyal yaşantısıyla uyumsuzolacaktır. Ebeveynlerin yasaklama yerine kaygılarını çocuklarıyla paylaşmalarıve bu konularda hiç çekinmeden kendileriyle iletişimde olabileceklerinisöylemeleri daha büyük yarar sağlar. Sosyal medyayı çocuklarıyla birlikte takipetmeleri ise çocukların internette karşılaşabilecekleri tehditleri anlamalarınayardımcı olur. İnternet üzerinden oynanan bir oyunu zaman zaman birlikte oynamak,sosyal medyada kendi çocuklarını takip etmek, zaman zaman beğenmek gibidavranışlarla aynı sosyal ortamı paylaşmak bu iletişimi arttıracaktır.
Çocuklarda özellikle akademik başarının düştüğü dönemlerde, çoğu ebeveyn internetkullanımını yasaklama yoluna gider. Ancak bu durum anne ve babanın çocuğuylaolan iletişimde yeni bir çatışmaya yol açabilir. Bunun sonucunda okuldakisorunlara, bir de evdekiler eklenmiş olur. Böyle durumlarda ebeveynler yasaklamayerine zaman yönetimi konusunda çocuklarıyla konuşabilir, hatta beraber birplanlama yaparak anlaşamaya varabilir. Böylelikle çocuk diğer birçokarkadaşının kullandığı sosyal ortamdan tamamen kopmadan, belli süreler sonundayoksunluk yaşamadan internet kullanmayı öğrenmiş olacaktır. Çocuklar internetkullanım süresinin sınırlanmasına olumsuz yanıt verebilir veya süre konusunda ebeveynlerletartışabilir. Bu durumda hem annenin hem de babanın varılan anlaşma ve koyulankurallar konusunda sağlam bir tutum göstermesi gerekir.
Psikiyatrik yardım şart
İnternet bağımlılığı tedavisinde de diğer birçok bağımlılık sorununda olduğu gibi hem ilaç hem de psikoterapi teknikleri yarar sağlar. İnternet bağımlısı kişilerin psikiyatrikyardım alması önem taşır. Özellikle çocuk ve ergenlerde internet kullanımı ilesorunların çözümünde öncellikli olarak bu sorunun üzerine düşünülmesi gerekir.Çocukların ve gençlerin içinde bulundukları depresif bir süreç hem onlarınkendilerini daha yalnız hissetmelerine hem de öz saygılarında belirgin azalmayaneden olur. Böyle bir durumda depresyonda olan bir çocuk ve ergenin internetkullanımının artması ve bağımlılık düzeyine ulaşması muhtemeldir. Buna benzerbir şekilde sosyal fobisi olan bir ergen, “daha güvenli” olarak algıladığıinternet üzerinden sosyal iletişimi tercih edebilir. Bunun sonucu olarak dainternet bağımlılığı ortaya çıkmaya başlar ve sosyal ortamlarda yaşadığıanksiyete giderek artar. Böyle bir durumda altta yatan psikiyatrik sorununçözümüyle internet bağımlılığının belirtilerinde de belirgin bir düzelme görülebilir.”
